It is safier...

De 11e Elfstedentocht

Op dinsdag 14 februari 1956 werd voor de elfde Elfstedentocht het recordaantal van 6.329 schaatsers ingeschreven, destijds hoefde je nog geen lid te zijn. De weer: koud, het was de koudste wintermaand sinds het begin van de temperatuurwaarnemingen in 1706, en door een dicht wolkendek brak de zon niet door. De kwaliteit van het ijs was, op enkele uitzonderingen na, slecht. De start van de tocht was ditmaal bij Posthuma's Autospuitinrichting aan de Verlengde Schrans te Leeuwarden.

Zo was er in Sloten nog een kopgroep van 40 man, dit was reden genoeg voor Jeen Nauta en JeenVan den Berg om (na kort onderling overleg in het voor niet voor alle schaatsers begrijpelijke Fries) het startsein voor een ontsnappingspoging te geven! Op de Luts, waar slechts op een dunne strook in het midden kon worden geschaatst, ging het tempo omhoog en iedereen probeerde Jeen en Jeen bij te benen. Van de 40, konden maar twaalf man het duo volgen. Verschillende schaatsers moesten echter afvallen waardoor er een kopgroep van acht schaatsers aankwam in Bolsward. De voorsprong op de tweede groep was toen negen minuten. In Harlingen nam de kopgroep even een rustpauze maar door die pauze en het lage tempo konden vier achtervolgers in Franeker bijna aansluiten. Een paar honderd meter later viel de kopgroep door valpartijen uit elkaar.

Diskwalificatie

De overgebleven kopgroep, van 5 man maakte in de buurt van de Vrouwbuurstermolen de afspraak om samen, arm in arm, over de finish te gaan. De mannen hadden nu zoveel samen meegemaakt dat zij op het laatste moment niet meer tegen elkaar wilden opboksen. Het deed denken aan de Elfstedentocht van '40 toen ook vijf schaatsers het Pact van Dokkum sloten. Het publiek bij de finish wist hier natuurlijk nog niets van af.
Dus toen Jan van der Hoorn, Aad de Koning, Jeen Nauta, Maus Wijnhout en Anton Verhoeven, rustig naast elkaar over de finish kwamen werden ze teleurgesteld, er klonk alleen een koel applaus. Echter toen Jeen van den Berg als 6e de grachten opschaatste en de finish overkwam werd hij vervolgens wel toegejuicht.

Het Oordeel

Het bestuur van de Vereniging de Friesche Elf Steden was net als het publiek met stomheid geslagen. De krans die de voorzitter in zijn handen had zou in ieder geval voorlopig nog niet om iemands schouders gehangen worden. Als de mannen, die tegen de regels in gelijk finishten, gediskwalificeerd zouden worden, moest dit dan betekenen dat Jeen van den Berg de winnaar werd? De Vereniging bood Van den Berg de eerste prijs aan, maar deze meende daarop geen recht te hebben. De juryvoorzitter maakte daarom bekend dat er geen winnaar zou worden uitgeroepen, omdat de vijf er geen sportieve wedstrijd van hadden gemaakt.

Opvallend is dat zowel Piet Kruger als Age Tichelaar ook tegelijktijdig over de finish gingen.